مالیات کارتخوان چگونه محاسبه می‌شود؟ | آموزش جامع مالیات پوز در ۴ مرحله

مالیات کارتخوان (پوز)، مالیات جداگانه‌ای نیست، بلکه همان مالیات بر درآمدی است که به واسطه‌ی تراکنش‌های دستگاه کارتخوان شما محاسبه می‌شود. به عبارت ساده‌تر، سازمان امور مالیاتی، مجموع درآمد سالانه‌ی شما (شامل درآمد حاصل از کارتخوان و سایر منابع) را مبنای محاسبه‌ی مالیات قرار می‌دهد و بر اساس نرخ‌های مصوب قانون مالیات‌های مستقیم، مبلغ مالیات شما را تعیین می‌کند. اما این محاسبه چگونه انجام می‌شود و چه عواملی بر آن تأثیرگذار هستند؟ در این مقاله، به تمامی سوالات شما درباره‌ی مالیات کارتخوان پاسخ می‌دهیم.
مالیات کارتخوان و آنچه باید بدانید

از سال 1399، با هدف ساماندهی نظام مالیاتی کشور، شفاف‌سازی تراکنش‌های بانکی، و جلوگیری از فرار مالیاتی، اتصال دستگاه‌های کارتخوان (پوز) به پرونده‌ی مالیاتی صاحبان آن‌ها الزامی شد. این قانون، که به "قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان" معروف است، تمامی صاحبان مشاغل و کسب‌وکارها را موظف می‌کند تا دستگاه کارتخوان خود را به پرونده‌ی مالیاتی خود در سازمان امور مالیاتی متصل کنند. این به آن معناست که اطلاعات مربوط به تمامی تراکنش‌های انجام‌شده از طریق کارتخوان شما، به صورت خودکار و آنلاین به سازمان امور مالیاتی ارسال می‌شود و این سازمان، از این اطلاعات برای محاسبه‌ی دقیق مالیات بر درآمد شما استفاده می‌کند.

نحوه محاسبه مالیات کارتخوان

همان‌طور که در مقدمه اشاره شد، مالیات کارتخوان، مالیات جداگانه‌ای نیست که به طور خاص به دستگاه کارتخوان تعلق بگیرد. بلکه بخشی از مالیات بر درآمد مشاغل (برای اشخاص حقیقی) یا مالیات بر درآمد شرکت‌ها (برای اشخاص حقوقی) است که بر اساس مجموع درآمد شما، از جمله درآمد حاصل از تراکنش‌های کارتخوان، محاسبه می‌شود. نحوه‌ی محاسبه‌ی این مالیات، به صورت پلکانی و بر اساس نرخ‌های ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم (برای اشخاص حقیقی) و ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم (برای اشخاص حقوقی) انجام می‌شود.
محاسبه مالیات کارتخوان برای اشخاص حقیقی (ماده 131 ق.م.م)

برای اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل)، محاسبه مالیات کارتخوان به صورت زیر انجام می‌شود:

1. محاسبه درآمد مشمول مالیات: در ابتدا، کل درآمد سالانه‌ی شما از تمامی منابع (شامل درآمد حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات از طریق کارتخوان، درآمد حاصل از سایر فعالیت‌های شغلی، درآمد حاصل از اجاره ملک، و...) محاسبه می‌شود.

2. کسر هزینه‌های قابل قبول: از درآمد سالانه، هزینه‌های قابل قبول مالیاتی (مانند هزینه‌های خرید کالا، هزینه‌های اجاره محل کسب، هزینه‌های حقوق و دستمزد کارکنان، هزینه‌های استهلاک دارایی‌ها، و...) کسر می‌شود. این هزینه‌ها باید مستند و مطابق با قوانین مالیاتی باشند.

3.کسر معافیت‌ها: پس از کسر هزینه‌ها، نوبت به کسر معافیت‌های قانونی می‌رسد. مهم‌ترین معافیت، معافیت سالانه مشاغل است که هر ساله توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود. علاوه بر این، معافیت‌های دیگری نیز ممکن است شامل حال شما شود (مانند معافیت‌های مربوط به هزینه‌های درمانی، بیمه عمر، بیمه تکمیلی، و...).

4.    اعمال نرخ‌های پلکانی: باقیمانده‌ی درآمد مشمول مالیات (پس از کسر هزینه‌ها و معافیت‌ها)، بر اساس نرخ‌های پلکانی ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم، مشمول مالیات می‌شود. این نرخ‌ها به صورت تصاعدی افزایش می‌یابند، یعنی هر چه درآمد شما بیشتر باشد، نرخ مالیات نیز بیشتر خواهد بود. نرخ‌های پلکانی مالیات بر درآمد مشاغل (اشخاص حقیقی) در سال 1403 به شرح زیر است:

• تا سقف دویست میلیون تومان: معاف از مالیات

• نسبت به مازاد دویست میلیون تومان تا چهارصد میلیون تومان: 10%

• نسبت به مازاد چهارصد میلیون تومان تا هشتصد میلیون تومان: 15%

• نسبت به مازاد هشتصد میلیون تومان تا یک میلیارد و دویست میلیون تومان: 20%

• نسبت به مازاد یک میلیارد و دویست میلیون تومان: 25%

مثال: فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه پوشاک هستید و درآمد سالانه‌ی شما از طریق کارتخوان 650 میلیون تومان، و از طریق فروش نقدی 150 میلیون تومان باشد. مجموع درآمد سالانه‌ی شما 800 میلیون تومان است. هزینه‌های قابل قبول مالیاتی شما (شامل خرید کالا، اجاره مغازه، حقوق پرسنل و...) 300 میلیون تومان است. معافیت سالانه مشاغل را نیز 200 میلیون تومان در نظر می‌گیریم. محاسبه مالیات شما به شرح زیر خواهد بود:

1. درآمد مشمول مالیات: 800.000.000 (کل درآمد) - 300.000.000 (هزینه‌ها) = 500.000.000 تومان

2. کسر معافیت: 500.000.000 - 200.000.000 (معافیت سالانه) = 300.000.000 تومان

3. اعمال نرخ‌های پلکانی:

• 200 میلیون تومان اول: معاف

• 100 میلیون تومان دوم: 10,000,000 = 100,000,000 * 10%

• جمع مالیات: 10.000.000 تومان

محاسبه‌ مالیات کارتخوان برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)

برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)، مالیات بر درآمد بر اساس نرخ ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می‌شود. این نرخ، به طور کلی 25% سود خالص شرکت است. نحوه‌ی محاسبه به این صورت است:

• محاسبه سود خالص: ابتدا سود خالص شرکت (درآمد کل منهای هزینه‌های کل) محاسبه می‌شود.

• اعمال نرخ مالیات: سپس، 25% از سود خالص به عنوان مالیات بر درآمد شرکت محاسبه می‌شود.

مثال: فرض کنید یک شرکت خدماتی، درآمد سالانه‌ای برابر با 2 میلیارد تومان و هزینه‌های سالانه‌ای برابر با 1.5 میلیارد تومان داشته باشد. سود خالص این شرکت 500 میلیون تومان خواهد بود. مالیات بر درآمد این شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود:

●    مالیات = 500.000.000 * 25% = 125.000.000 تومان

مالیات کارتخوان سیار چقدر است؟

همان‌طور که قبلاً هم تأکید کردیم، هیچ تفاوتی بین مالیات کارتخوان ثابت و سیار وجود ندارد. نوع دستگاه کارتخوان (ثابت یا سیار) به هیچ وجه تأثیری بر میزان مالیات شما ندارد. ملاک اصلی محاسبه‌ی مالیات، درآمد شماست که از طریق این دستگاه‌ها (چه ثابت و چه سیار) کسب می‌کنید. بنابراین، چه از کارتخوان ثابت در مغازه‌ی خود استفاده کنید، چه از کارتخوان سیار برای فروش محصولات یا خدمات در محل مشتری، نحوه‌ی محاسبه‌ی مالیات شما یکسان خواهد بود و بر اساس همان روش‌های پلکانی (برای اشخاص حقیقی) یا نرخ ثابت (برای اشخاص حقوقی) که توضیح داده شد، محاسبه می‌شود.

نحوه‌ استعلام و پرداخت مالیات کارتخوان 

برای استعلام و پرداخت مالیات کارتخوان، می‌توانید از روش‌های زیر اقدام کنید:

سامانه my.tax.gov.ir (درگاه ملی خدمات مالیات): این سامانه، سامانه‌ی اصلی سازمان امور مالیاتی کشور است. با ورود به این سامانه و ثبت‌نام در آن (اگر قبلاً ثبت‌نام نکرده‌اید)، می‌توانید به پرونده‌ی مالیاتی خود دسترسی کامل پیدا کنید. در این سامانه، می‌توانید:

•  اطلاعات هویتی و شغلی خود را مشاهده و ویرایش کنید.

• دستگاه‌های کارتخوان متصل به پرونده‌ی مالیاتی خود را مشاهده کنید.

• صورتحساب‌های مالیاتی خود را مشاهده کنید.

• اظهارنامه مالیاتی عملکرد (برای اشخاص حقیقی) یا اظهارنامه مالیات بر درآمد (برای اشخاص حقوقی) خود را به صورت الکترونیکی تکمیل و ارسال کنید.

• مالیات متعلقه را به صورت آنلاین و از طریق درگاه‌های بانکی پرداخت کنید.

• از بخشودگی‌های جرایم مالیاتی (در صورت وجود) مطلع شوید.

• و...

مراجعه حضوری به ادارات امور مالیاتی: اگر به هر دلیلی امکان استفاده از سامانه‌ی my.tax.gov.ir را ندارید، می‌توانید با در دست داشتن مدارک هویتی و مدارک مربوط به کسب‌وکار خود، به اداره امور مالیاتی مربوط به محل کسب خود مراجعه کنید و از کارشناسان مالیاتی برای استعلام و پرداخت مالیات خود کمک بگیرید.

مراجعه به کافی نت یا دفاتر پیشخوان دولت

کمک گرفتن از شرکت های حسابداری

نتیجه‌گیری

مالیات کارتخوان، همان مالیات بر درآمد است که بر اساس مجموع درآمدهای شما، از جمله تراکنش‌های دستگاه کارتخوان، محاسبه می‌شود. نحوه‌ی محاسبه‌ی این مالیات برای اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) به صورت پلکانی و بر اساس نرخ‌های ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم، و برای اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) بر اساس نرخ ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم (25% سود خالص) است. با اتصال دستگاه کارتخوان به پرونده‌ی مالیاتی، تسلیم به موقع اظهارنامه مالیاتی، و نگهداری دقیق اسناد و مدارک، می‌توانید از بروز مشکلات و جریمه‌های مالیاتی جلوگیری کنید و با خیال راحت به کسب‌وکار خود بپردازید.